مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی علل کاهش مصرف شیر را در مقایسه با نوشابه های گازدار در میان خانوارهای کشور را مورد مطالعه قرار داد.
دفترمطالعات زیربنایی مرکز پژوهشها با اشاره به آغاز اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در ماه های پایانی سال 89 و کاهش یارانه های حامل های انرژی و به تبع آن افزایش هزینه های تولید محصولات کشاورزی و از جمله شیر افزود: با این وصف دولت با اعمال تعزیرات بر قیمت، قیمت شیر و لبنیات را کنترل کرد که همین امر باعث کاهش حاشیه سود در زنجیره ارزش شیر و بروز تخلفاتی در صنایع لبنی ، مانند استفاده از روغن پالم در فرآورده های لبنی شد . سرانجام در ماه های ابتدایی سال 1390 شیر یارانه ای از دستور کار دولت خارج شد و عواملی مانند کاهش دسترسی اقتصادی ، حمایت های نامناسب از صنایع شیر و کاهش تبلیغات ، سرانه مصرف فرآورده های لبنی را تا سال 1392 حدود 14 درصد کاهش داد .
از آنجا که رژیم غذایی ایرانی ها با فقر کلسیم مواجه است، مصرف نوشابه های گازدار به این فقر غذایی دامن می زند و کاهش مصرف شیر و فرآورده های لبنی و افزایش مصرف نوشابه های گازدار (به دلیل وجود مزیت قیمتی ) ، موجب کاهش آثار مثبت شیر شده و در صورت استمرار وضع موجود، نگرانی ها در حوزه سلامت در خصوص گسترش بیماری هایی مانند پوکی استخوان و دیابت را تشدید می کند.
مرکز پژوهش ها در ادامه افزود: بررسی میزان مصرف شیر و نوشابه های گازدار در کشور نشان می دهد که مهم ترین عوامل محدود کننده مصرف لبنیات و افزایش مصرف نوشابه های گازدار عبارتند از : روند افزایشی قیمت لبنیات بیش از نرخ تورم و بیشتر از شاخص کل کالاها و خدمات مصرفی، واگرایی در سیاست های توسعه صنایع لبنی، کاهش وزن بسته بندی های لبنی، کاهش حمایت ها و یارانه ها و نسبت قیمت شیر به نوشابه . همچنین بررسی انجام شده نشان می دهد که روند کنونی نسبت قیمت شیر و نوشابه موجب تقویت مصرف نوشابه خواهد شد، بنابراین اتخاذ سیاستی مانند اخذ مالیات سلامت از محصولات مضری مانند نوشابه های گازدار و تخصیص آن برای افزایش مصرف شیر، می تواند از مهم ترین راهکارهای برون رفت از شرایط کنونی باشد.